ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΙΜΟΔΟΤΗ

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ

Biomedical Laboratories-Αιμοδοσία Πηγή Ζωής

Για να δώσει κανείς αίμα σε άρρωστο που κινδυνεύει, πρέπει το αίμα του να είναι κατάλληλο. Δηλαδή το αίμα του δότη να μη “συγκολλάται” (πήζει) μέσα στο αίμα του δέκτη. Αλλιώς είναι δυνατό, η μετάγγιση του αίματος, όπως λέγεται η μέθοδος αυτή, αντί για καλό, να προκαλέσει ακόμα και το θάνατο του άρρωστου.

Αυτό οφείλεται στο ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια περιέχουν ειδικές ουσίες, που λέγονται συγκολλητινογόνα. Αυτά είναι τα Α και Β. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια ενός ανθρώπου μπορούν να έχουν τα συγκολλητινογόνα Α και Β ή μόνο Α ή μόνο Β ή κανένα απ’ αυτά. Επίσης στον ορό του αίματος υπάρχουν ειδικές ουσίες που λέγονται συγκολλητίνες και που είναι οι α και β. Στον ορό του αίματος ενός ανθρώπου μπορεί να υπάρχει συγκολλητίνη α ή β ή α και β ή να μην υπάρχουν οι παραπάνω συγκολλητίνες.

Η συγκολλητίνη α αντιδρά με το συγκολλητινογόνο Α και η συγκολλητίνη β με το συγκολλητινογόνο Β. Αν επομένως σε μια μετάγγιση αίματος ο ορός του ασθενούς (δέκτη) έχει συγκολλητίνες (α ή β α και β), τότε αυτές θα συγκολλήσουν τα αιμοσφαίρια του δότη (εξαιτίας του ότι στα αιμοσφαίρια αυτά υπάρχουν συγκολλητινογόνα Α ή Β και β). Στην περίπτωση αυτή τα συγκολλημένα αιμοσφαίρια μπορεί να προκαλέσουν και το θάνατο ακόμη του άρρωστου.

Έτσι οι άνθρωποι χωρίζονται σε διάφορες ομάδες ΑΒ Α, Β, και Ο. Η ομάδα Ο μπορεί να δώσει αίμα στις ομάδες Ο, Α, Β και ΑΒ. Η ομάδα Α μπορεί να δώσει αίμα στις ομάδες Α και ΑΒ. Η ομάδα Β μπορεί να δώσει αίμα στις ομάδες Β και ΑΒ. Η ομάδα ΑΒ μπορεί να δώσει αίμα στην ομάδα ΑΒ. Επομένως, η ομάδα Ο είναι πανδότης, γιατί τα αιμοσφαίρια της δεν έχουν συγκολλητινογόνα και έτσι δεν μπορούν να συγκολληθούν απ’ τις συγκολλητίνες του πλάσματος οποιουδήποτε δέκτη.

Η ομάδα ΑΒ είναι πανδέκτης, γιατί ο ορός της δεν έχει συγκολλητίνες και έτσι μπορεί να δεχτεί αίμα οποιασδήποτε ομάδας χωρίς να συγκολλήσει τα αιμοσφαίρια του μεταγγιζόμενου αίματος.

Στις μεταγγίσεις προτιμούμε να δίνουμε στον άρρωστο αίμα της ίδιας μ’ αυτόν ομάδας και, μόνο αν δεν υπάρχει καταφεύγουμε σε άλλες κατάλληλες ομάδες αίματος.

Οι ομάδες αίματος μεταβιβάζονται κληρονομικά απ’ τους πρόγονους στους απόγονους.

Εκτός από τις ομάδες αίματος, στις μεταγγίσεις πρέπει να παίρνεται υπόψη και ένας άλλος παράγοντας, που λέγεται παράγοντας Ρέζους, γιατί ανακαλύφτηκε πρώτα στα ερυθροκύτταρα του πίθηκου Ρέζους Μακάους.

Τα 85% των λευκών ανθρώπων έχουν τον παράγοντα αυτό, δηλαδή είναι Ρέζους θετικοί και τα 15% δεν τον έχουν, δηλαδή είναι Ρέζους αρνητικοί.

Ατυχήματα μπορεί να συμβούν, αν δεν υπολογιστεί ο παράγοντας Ρέζους, στις εξής περιπτώσεις.

Σε άτομα στα οποία έγινε μια πρώτη μετάγγιση και στα οποία μια δεύτερη μετάγγιση μπορεί να είναι θανατηφόρα.
Στις γυναίκες στις οποίες γίνεται μετάγγιση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους.
Στις γυναίκες που γέννησαν ήδη το πρώτο τους παιδί και στις οποίες μετά από λίγο γίνεται μετάγγιση.
Στα έμβρυα λόγω του παράγοντα Ρέζους μπορεί να προκληθεί μια πολύ σοβαρή πάθηση που λέγεται ερυθροβλάστωση των εμβρύων (αν η μητέρα είναι Ρέζους αρνητική, ο πατέρας Ρέζους θετικός και το έμβρυο επίσης Ρέζους θετικό). Κατά την αρρώστια αυτή τα αιμοσφαίρια του εμβρύου συγκολλούνται και προκαλείται τελικά ο θάνατός του. Μπορεί να σωθεί μόνο, αν γεννηθεί ζωντανό και γίνει αλλαγή του αίματός του (αφαιμαξομετάγγιση) με άλλο αίμα Ρέζους αρνητικό.

Δείτε το video για τον προσδιορισμό των ερυθροκυττάρων

Τι πρέπει να γνωρίζει ο υποψήφιος αιμοδότης

Τι πρέπει να γνωρίζει ο υποψήφιος αιμοδότης

■Κάθε υγιής άνδρας ή γυναίκα, ηλικίας 18-65 ετών, μπορεί να δίνει 350-450cc αίμα. Για νέους ηλικίας 17 ετών χρειάζεται γραπτή συγκατάθεση γονέων ή κηδεμόνων.
■Η συχνότητα με την οποία μπορεί να δίνει κανείς αίμα είναι για τους άνδρες 3-4 φορές το χρόνο και για τις γυναίκες 2-3 φορές το χρόνο.
■Ο αιμοδότης πρέπει να είναι ξεκούραστος και να έχει συμπληρώσει τις φυσιολογικές ώρες ύπνου.
■Για πρωινή αιμοδοσία, πρέπει να έχει προηγηθεί καλό πρωινό, ενώ για την απογευματινή ο αιμοδότης μπορεί να αιμοδοτήσει 2-3 ώρες μετά το μεσημεριανό γεύμα.
■Ο αιμοδότης δεν πρέπει να κάνει κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών πριν δώσει αίμα.
■Ο αιμοδότης δεν πρέπει να έχει πάρει φάρμακα ούτε καν ασπιρίνη τις τελευταίες μέρες πριν την αιμοληψία.


Η αιμοδοσία είναι τελείως ανώδυνη, διαρκεί λίγα λεπτά της ώρας και ο φόβος είναι αδικαιολόγητος.

ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ ΠΗΓΗ ΖΩΗΣ




■Ετερόζυγος της Μεσογειακής ή Δρεπανοκυτταρικής Αναιμίας μπορεί να δώσει αίμα εφ' όσον η αιμοσφαιρίνη του είναι στα φυσιολογικά επίπεδα.
■Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, του θηλασμού και 6-12 μήνες μετά τον τοκετό δεν γίνεται αιμοληψία
■Ο αιμοδότης δεν πρέπει να έχει υποβληθεί σε μεγάλη χειρουργική επέμβαση ή να έχει προσβληθεί από βαριά νόσο κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου.
■Δεν μπορεί να αιμοδοτήσει άτομο που υποφέρει από ελονοσία, φυματίωση, ηπατίτιδα, σύφιλη μελιταίο πυρετό, AIDS, σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, καρδιακό ή άλλο σοβαρό νόσημα.
■Κάθε πρόβλημα υγείας που ενδεχομένως έχει ο υποψήφιος αιμοδότης, πρέπει να συζητείται με τον υπεύθυνο γιατρό της αιμοδοσίας, ο οποίος κρίνει τελικά για τη καταλληλότητα της αιμοληψίας.
■Σε περίπτωση προσωρινού ή μόνιμου αποκλεισμού από αιμοδοσία, ο γιατρός δίνει την κατάλληλη συμβουλή. Η καλή επικοινωνία μεταξύ του αιμοδότη και του προσωπικού της αιμοδοσίας διατηρεί τη σχέση εμπιστοσύνης και διασφαλίζει την καλή ποιότητα του αίματος που παρέχεται στους ασθενείς που χρειάζονται αίμα και τα παράγωγά του.


Κάθε υποψήφιος αιμοδότης πρέπει να είναι απολύτως βέβαιος ότι:

Το υλικό της αιμοδοσίας είναι αποστειρωμένο μιας χρήσης και δεν υπάρχει κίνδυνος για μετάδοση νοσημάτων.


ΠPEΠEI NA ΠEPIMENETE ΠPIN THN AIMOΛHΨIA AN EXETE KAΠOIA AΠO TIΣ ΠAPAKATΩ AΣΘENEIEΣ:

■Aλλεργία: Θα περιμένετε μόνο αν έχετε κρίση αλλεργίας.
■Aμβλωση-Aποβολή: 6 εβδομάδες αν η εγκυμοσύνη διακόπηκε το 3ο τρίμηνο, αλλιώς δεν περιμένετε
■Bελονισμός: Eξαρτάται από τον τύπο της τεχνικής αποστείρωσης που χρησιμοποιείται.
■Kατανάλωση αλκοόλ: Δεν περιμένετε, εκτός αν είστε αλκοολικός.
■Aναιμία (παλαιότερη διάγνωση): Δεν περιμένετε, αν έχει αποκατασταθεί στα φυσιολογικά επίπεδα.
■Aφαίρεση αίματος: 48 ώρες.
■Aιμοληψία, ολική: Kάθε 8 εβδομάδες.
■Mετάγγιση αίματος ή πλάσματος: 12 μήνες.
■Bήχας, κρύωμα, πονόλαιμος: Mέχρι να απαλειφθούν τα συμπτώματα.
■Διαβήτης: Δεν χρειάζεται αναμονή αν ελέγχεται ιατρικά.
■Tρύπημα αυτιών και σώματος: Bλ. βελονισμός.
■Hλεκτρόλυση: Bλ. βελονισμός.
■Γονόρροια: 12 μήνες.
■Hπατίτιδα: Eξαρτάται από τον τύπο.
■Eρπης: Δεν περιμένετε αν δεν είναι σε ενεργή μορφή.
■Yψηλή πίεση (αρτηριακή υπέρταση): Δεν περιμένετε αν ελέγχεται ιατρικά.
■Eλονοσία: 3 χρόνια.
■Mετανάστευση από περιοχή ελονοσίας: 3 χρόνια.
■Tαξίδι σε περιοχή με ελονοσία με χρήση αντιελονοσιακών φαρμάκων: 1 χρόνο.

■Tαξίδι σε περιοχή με ελονοσία χωρίς χρήση αντιελονοσιακών φαρμάκων: 1 χρόνο.
■Mη ειδική ουρηθρίτις (NSU): Mέχρι αποθεραπείας.
■Xειρουργική στόματος και εξαγωγή δοντιού: 72 ώρες.
■Eγκυμοσύνη: 6 - 12 μήνες μετά τον τοκετό.
■Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση: Όταν τελειώσει η θεραπεία.
■Σύφιλις: 12 μήνες.
■Tατουάζ: 12 μήνες.


Eμβόλια.

■Eρυθρά (Iλαρά), Kίτρινος πυρετός, παρωτίτις (μαγουλάδες), πολυομυελίτις (από το στόμα): 2 εβδομάδες.
■Eρυθρά (γερμανική ιλαρά): 4 εβδομάδες.
■Eμβόλιο Hπατίτιδας B: Δεν περιμένετε.
■Tεστ φυματιώσεως (TB) στο δέρμα: 48 ώρες.
■Tέτανος, διφθερίτις, τυφοειδής πυρετός και χολέρα: Δεν περιμένετε.


Φάρμακα.

■Aντιαλλεργικά: Kαμία αναμονή.
■Aντιβιοτικά: 72 ώρες.
■Aντισυλληπτικά από στόμα: Kαμία αναμονή.
■Bιταμίνες: Kαμία αναμονή.
****Για άλλα φάρμακα μπορείτε να απευθύνεστε στη διεύθυνση αιμοδοσίας.


ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΙΜΑ;
Το αίμα είναι ζωντανός ιστός, που τα κύτταρά του ανανεώνονται συνεχώς από μητρικά κύτταρα του μυελού των οστών ή των λεμφαδένων. Περιλαμβάνει κύτταρα όπως: ερυθρά, λευκά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια, που "κολυμπούν" μέσα στο πλάσμα. Και επειδή ακριβώς είναι ένας ζωντανός ιστός, δεν μπορεί να τον αποκαταστήσει κανένα φάρμακο ή χημική ουσία.


ΤΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΕΧΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΑΙΜΑ;

Οι ετήσιες ανάγκες αίματος ανέρχονται σε 400.000 μονάδες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε κάθε 10 νοσοκομειακούς αρρώστους, οι δύο χρειάζονται μετάγγιση αίματος, και ότι για να σωθεί ένας βαριά τραυματισμένος απαιτούνται από 10 μέχρι 40 μονάδες αίματος.Επίσης για κάθε ασθενή με μεσογειακή αναιμία απαιτούνται τουλάχιστον 30 μονάδες αίματος το χρόνο, ενώ κάθε άρρωστος με λευχαιμία χρειάζεται περισσότερες από 50 μονάδες αίματος ή αιμοπεταλίων. Ενδεικτικό, επίσης, των αυξημένων αναγκών σε αίμα είναι ότι σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις, όπως εγχειρήσεις καρδιάς, βαριά γαστρορραγία ή αιμοραγία στον τοκετό, η ανάγκη για κάθε άρρωστο ξεπερνά τις 10 μονάδες.


ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΛΥΦΘΟΥΝ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ;

Η εθελοντική και συστηματική προσφορά αίματος από τους πολίτες, έτσι ώστε να υπάρχει καθημερινή εισροή αίματος στις μονάδες αιμοδοσίας της χώρας, είναι ο μόνος τρόπος που μπορεί να εξεσφαλίσει τις απαραίτητες ποσότητες αίματος, ώστε να αντιμετωπίζονται με επιτυχία οι ανάγκες των ασθενών σε αίμα.

Για να υπάρχει πάντοτε διαθέσιμο αίμα θα αρκούσε το 10% του πληθυσμού να προσφέρει αίμα μια φορά το χρόνο. Ορθότερη λύση θα ήταν αν 200.000 ως 300.000 άτομα γινόντουσαν εθελοντές αιμοδότες, οι οποίοι θα πρόσφεραν 2 ως 3 φορές το χρόνο αίμα ή θα μπορούσαν να ειδοποιηθούν σε περίπτωση ανάγκης.


ΤΟ ΑΙΜΑ ΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ;

Ο αγώνας για την επικράτηση του θεσμού της Εθελοντικής Αιμοδοσίας, ο αγώνας για την επιτυχία του έργου των Κρατικών Κέντρων και Υπηρεσιών Αιμοδοσίας αρχίζει το 1952. Αγώνας σκληρός, που τον διεξάγουν με απόλυτη πίστη στην ιδέα, αφοσίωση σε σημείο αυταπάρνησης, υπεράνθρωπη πολλές φορές προσπάθεια, όλοι, ιατρικό και επιστημονικό προσωπικό και κυρίως οι αδελφές των Κέντρων Αιμοδοσίας. Το έργο στεργιώνεται, παρά τις αντιρρήσεις, παρά τις δυσκολίες. Το 1979 κλείνουν οι τελευταίες ιδιωτικές τράπεζες αίματος και σταματάει το εμπόριο.


ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΕΣ ΝΑ ΔΙΝΩ ΑΙΜΑ;

Η ασφάλεια και η υγεία του δότη είναι απόλυτα εξασφαλισμένες. Ο υποψήφιος υποβάλλεται σε πλήρη ιατρικό έλεγχο που περιλαμβάνει τη λήψη του ιστορικού, τη μέτρηση του αιματοκρίτη, της αρτηριακής πίεσης, των σφυγμών. Σε περίπτωση που για κάποιο λόγο κριθεί ακατάλληλος αποκλείεται αυτομάτως από την αιμοδοσία. Η διαδικασία αυτή έχει τεράστια σημασία, διότι εξασφαλίζει την υγεία τόσο του δότη, όσο και του λήπτη.


ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΑ ΚΟΛΛΗΣΩ ΚΑΠΟΙΑ ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΕΛΟΝΕΣ;

Όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται κατά την αιμοληψία είναι αποστειρωμένα, μιας χρήσης και ανοίγονται μπροστά στον αιμοδότη. Επομένως, κάθε φόβος για τη μετάδοση ασθένειας είναι αβάσιμος και παράλογος.


ΠΟΣΟ ΑΙΜΑ ΘΑ ΜΟΥ ΠΑΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ; ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΑΥΤΟ;

Ο όγκος του αίματος που λαμβάνεται είναι μόνο το 1/20 του συνολικού όγκου αίματος του ανθρώπου. Η αναπλήρωση του χαμένου όγκου γίνεται σε 10 μόνο λεπτά, ενώ ο όγκος του πλάσματος αποκαθίσταται σε 12 ώρες και τα ερυθρά αιμοσφαίρια σε 1 μήνα περίπου. Εξάλλου, η αιμοδοσία είναι και ωφέλιμη για τον οργανισμό κάθε υγιούς δότη, διότι κινητοποιείται ο μυελός των οστών του, για την παραγωγή νέων κυττάρων αίματος.


ΠΟΣΗ ΩΡΑ ΘΑ ΠΟΝΑΩ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΛΗΨΙΑΣ;

Ο πόνος της βελόνας διαρκεί όσο διαρκεί το τσίμπημα, δηλαδή μια στιγμή. Την υπόλοιπη ώρα, ο αιμοδότης, απλώς ανοιγοκλείνει τη γροθιά του, προκειμένου να διευκολυνθεί η φλεβική επάνοδος του αίματος. Κατά συνέπεια μόνο, όχι δεν πονάει, αλλά αντίθετα νιώθει ένα μοναδικό συναίσθημα ικανοποίησης και συμπαράστασης στον άγνωστο συνάνθρωπο που υποφέρει.


ΔΕΝ ΜΟΥ ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ ΠΟΤΕ ΑΙΜΑ, ΑΝ ΧΡΕΙΑΣΤΩ ΘΑ ΔΟΥΜΕ...

Η αδιαφορία είναι ολέθρια. Ας αφήσουμε τη νοοτροπία της ανευθυνότητας. Ας μην επαναπαυόμαστε στην ιδέα ότι δεν πρόκειται να συμβεί σε μας. Ας σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και ας δείξουμε με τον καλύτερο τρόπο την υπευθυνότητα και την ανθρωπιά μας. Αρκεί να θυμόμαστε ότι υποψήφιος αιμοδότης είναι κάθε υγιής άνθρωπος, υποψήφιοι δέκτες, είμαστε όλοι!!!


ΤΙ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΩ, ΑΝ ΓΙΝΩ ΕΘΕΛΟΝΤΗΣ ΑΙΜΟΔΟΤΗΣ;

Καταρχήν, η ηθική ικανοποίηση ότι ο αιμοδότης ως άνθρωπος συμβάλλει στη σωτηρία συνανθρώπων του, και, κατά δεύτερο λόγο δικαιούται αίμα σε περίπτωση προσωπικής ή οικογενειακής του ανάγκης. Ας σημειωθεί εδώ ότι το αίμα στη χώρα μας λαμβάνεται και χορηγείται δωρεάν και ότι από το 1979 έχει απαγορευτεί τελείως η εμπορία του.


ΣΥΜΦΩΝΩ ΑΠΟΛΥΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ, ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΘΑ ΓΙΝΩ ΚΙ ΕΓΩ ΕΘΕΛΟΝΤΗΣ ΑΙΜΟΔΟΤΗΣ.

Η αναβολή μπορεί να περιμένει. Η ανάγκη για αίμα των ανθρώπων που το χρειάζονται, δεν περιμένει ποτέ. Αφορά εσένα, αφορά όλους μας. Δέκα λεπτά προσφοράς ζωής δεν σε βγάζουν από το πρόγραμμά σου, δεν πάνε πίσω τις δουλειές σου, δεν χαλούν τις διακοπές σου. Αντίθετα, η προσφορά σου αποδεικνύει τη θέλησή σου να συμμετάσχεις σε μια κοινή προσπάθεια. Δεν υπάρχουν αρμόδιοι, είμαστε όλοι υπεύθυνοι.

Ιός Α-Η1Ν1 (Χοίρων)…Προορισμός Ελλάδα!

Η Ελλάδα έγινε η 41η χώρα στο σχετικό κατάλογο των χωρών με επιβεβαιωμένα κρούσματα από τον ιό της νέας γρίπης. Πρόκειται για Έλληνα φοιτητή που επέστρεψε το Σάββατο από τις ΗΠΑ και βρέθηκε θετικός τόσο στο πρώτο όσο και στο δεύτερο δείγμα που εξέτασε το Ινστίτουτο Παστέρ. Η επιδημία του ιού της νέας γρίπης Α (Η1Ν1) επισήμως έχει ήδη προσβάλει πάνω από οκτώ χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων οι 74 πέθαναν σύμφωνα με ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Τα απανωτά θανατηφόρα και μη κρούσματα της γρίπης των χοίρων σε διάφορες χώρες, με επίκεντρο το Μεξικό, έχουν αρχίσει να σκορπούν διεθνή ανησυχία για την προοπτική μιας επικίνδυνης παγκόσμιας επιδημίας. Παρακάτω θα βρείτε έναν εργαστηριακό οδηγό του ΚΕΕΛΠΝΟ, μια σειρά από ερωτήσεις και απαντήσεις και τέλος έναν οδηγό του ECDC
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον ιό Α-Η1Ν1 (ΚΕΕΛΠΝΟ): 210 5212054, 210 5222339